Rynek przesyłek kurierskich w Polsce już od kilku lat notuje stały wzrost. Rozwój e-commerce, zmiana przyzwyczajeń konsumentów, pojawianie się na rynku nowych firm powodują, że liczba przesyłek dostarczanych przez kurierów stale rośnie. Sytuacja ta przekłada się również na rosnące zapotrzebowanie na pracowników, którzy dostarczają do odbiorców różnego rodzaju przesyłki (również dostaw żywności), a ich pozyskanie staje się nie lada wyzwaniem, szczególnie dla firm działających w dużych miastach. Mowa tu nie tylko o kurierach kierowcach, ale także tych, którzy w swojej codziennej pracy wykorzystują jednoślady. Jak wygląda aktualnie rynek przesyłek w Polsce? Jakich dokładnie pracowników poszukują firmy kurierskie i na co mogą liczyć osoby decydujące się na podjęcie zatrudnienia w tej branży?
Rynek przesyłek kurierskich w Polsce
Pod koniec 2018 roku rynek przesyłek kurierskich w Polsce wyceniany był na 6,4 mld PLN. Wolumen przesyłek przekroczył 440 milionów, a za główne czynniki wzrostu uważane są: handel internetowy (krajowy i zagraniczny), dobra sytuacja gospodarcza oraz zmiana przyzwyczajeń konsumentów w obszarze przesyłania produktów[1]. Branża już od kilku lat odnotowuje kilkunastoprocentowy wzrost rok do roku, a wszystko to wymusza na działających na rynku firmach inwestycje nie tylko w obszarze rozwoju oferty czy infrastruktury, ale przede wszystkim warunków zatrudnienia pracowników, które wpływają nie tylko na ich pozyskanie, ale również zatrzymanie w strukturach przedsiębiorstwa.
Największą liczbę przesyłek stanowią nadal te wysyłane pomiędzy firmami (B2B), choć paczki nadawane pomiędzy firmami a konsumentami (B2C), z każdym rokiem stanowią coraz większy %. Rosnącą popularnością cieszą się usługi stricte konsumencie (C2X). Wzrasta również liczba dostaw w ramach food delivery services, czyli dostarczania żywności w postaci gotowych dań – diet pudełkowych, coraz bardziej popularnych w dużych miastach oraz potraw zamawianych w restauracjach i lokalach gastronomicznych. Związane jest to z rosnącą dostępnością usług, ich spadającą ceną i zmianą zachowań klientów, którzy odchodzą coraz częściej od klasycznych paczek na rzecz przesyłek kurierskich. Aktualnie największymi wyzwaniami dla firm działających w branży są: skrócenie czasu dostawy, niwelowanie opóźnień (szczególnie w szczytowych momentach), rozwój sieci punktów odbioru, podniesienie jakości obsługi klienta i transparentność procesu dostawy (z możliwością śledzenia całego łańcucha przez nadawcę i odbiorcę oraz szybki kontakt – wprowadzenie rozwiązań technologicznych). Wyzwania te spowodowane są m.in.: szybkim wzrostem znaczenia handlu internetowego, w szczególności rosnącą popularnością zakupy świeżych produktów(głównie artykułów spożywczych i jedzenia z restauracji) i powiązaną z tym presja klientów na skracanie czasu dostawy. Jednym z najbardziej uciążliwych czynników dla firm z branży jest jednak zapotrzebowanie na pracowników i ich skuteczne utrzymanie w strukturach.
Zapotrzebowanie na kurierów
Szacuje się, iżbraki pracowników w branży kurierskiej to aktualnie ponad 20%. Oznacza to, że na rynku pracy jest miejsce nawet na 100 tysięcy aktywnych kierowców i kurierów poruszających się na jednośladach i dostarczających paczki. Kurierzy to w dzisiejszych czasach zawód deficytowy. Widać to szczególnie w dużych miastach, gdzie zarówno liczba operatorów jak i wysyłanych przesyłek jest największa. Oznacza to, że osoba zainteresowana pracą dostawcy przesyłek (bez względu na ich rodzaj czy środek komunikacji – samochód czy jednoślad) i posiadająca podstawowe kwalifikacje wymagane na takim stanowisku może liczyć na szybkie znalezienie zatrudnienia i to na całkiem dobrych warunkach. W każdym, dostępnym na rynku, źródle ofert pracy znaleźć można szereg ogłoszeń na stanowisko kuriera, a ich liczba w zależności od regionu wacha się obecnie od kilkudziesięciu do nawet kilkuset w każdym miesiącu, co tylko pokazuje z jak dużym zapotrzebowaniem mamy obecnie do czynienia. W aplikacji Kiwi Jobs z każdym miesiącem pojawia się coraz więcej ofert nie tylko dla kurierów dostarczających paczki, ale również tych zajmujących się dostawą jedzenia.
Co robi kurier?
Praca kuriera polega przede wszystkim na wykonaniu usługi transportowej określonego towaru z punktu A do punktu B, czyli od nadawcy do odbiorcy. Jego zakres obowiązków nie kończy się jednak na samym przetransportowaniu towaru, obejmuje bowiem również: zaplanowanie całego procesu przewozu i dostaw, odebranie paczek z punktu nadawczego i dostarczeniu ich do rąk odbiorców, obsłudze odbioru (ustalenie obecności, przyjęcie potwierdzenia, a coraz częściej również przyjęcie zapłaty). A wszystko to tak, by uzyskać jak najlepsze wyniki czasowe i ekonomiczne.
Choć wydawać by się mogło, że kurierem może zostać każdy, kto posiada prawo jazdy, potrafi jeździć rowerem, skuterem czy motocyklem, oraz zna region lub sprawnie obsługuje rozwiązania technologiczne umożliwiające szybką lokalizację i wyznaczenie drogi dotarcia, to jednak osoba myśląca o zajęciu się pracą doręczyciela przesyłek powinna jeszcze charakteryzować się określonymi cechami. Do najbardziej pożądanych należą: samodyscyplina oraz zmysł organizacyjny (zarządzania sobą w czasie), umiejętności związane z obsługą klienta – kultura osobista, komunikatywność – umiejętność zarządzania efektywnością i wydajnością własnej pracy oraz uczciwość. Przede wszystkim jednak jest to zajęcie dla osób lubiących być w nieustannym ruchu. Mimo wielu plusów związanych z wykonywaniem tego zawodu nie można zapominać jednak o minusach, których nie jest pozbawiona praca kuriera. Należą do nich szczególnie: nienormowany czas pracy, praca pod presją czasu i często w trudnych warunkach pogodowych, odpowiedzialność za powierzone przesyłki (stan i bezpieczeństwo paczek) i otrzymane opłaty oraz ryzyko wystąpienia nieoczekiwanych sytuacji stresujących związanych z pomyłkami, opóźnienia lub niemiłym kontaktem z odbiorcami.
Warunki zatrudnienia
Kurierom oferowane są różne formy współpracy: umowy o pracę, umowy podwykonawcze czy cywilnoprawne (zależne od oczekiwań kandydatów i możliwości firm). Godziny pracy są coraz bardziej elastyczne, choć odbiory i załadunek przesyłek odbywają się zwykle we wczesnych godzinach porannych, co w wymusza rozpoczynanie pracy wraz z początkiem dnia. Czas dostaw jest już jednak uzależniony przede wszystkim od organizacji planu doręczeń samego kuriera i jego zaangażowania. Zarobki, podzielone najczęściej na podstawę i premię, są uzależnione od zaradności i chęci do pracy samego zatrudnionego, ale także innych czynników. Najczęściej ujmowane są jednak w stawki godzinowe, które jak wynika z danych Kiwi Jobs – aplikacji do poszukiwania pracy – w Warszawie wynoszą na przykład średnio ponad 20 PLN/netto za godzinę, a niektórzy mogą liczyć nawet na stawkę o ponad 6 PLN wyższą. Wysokość wynagrodzenia zależy również od wielkości firmy i jej pozycji na rynku – duże przedsiębiorstwa oferują całkiem wysokie podstawy, wyższe premie, a także szereg dodatków pozapłacowych, takich jak: prywatna opieka medyczna, dodatkowe ubezpieczenie, dodatki świąteczne czy karty sportowe. Na wysokość wynagrodzeni wpływa również fakt jakim środkiem transportu porusza się kurier i kto jest jego właścicielem. Posiadanie i użytkowanie własnego środka transportu przekłada się na wyższe kwoty otrzymywane przez zatrudnionego w każdym miesiącu.
Czy kurier to zajęcie również dla kobiet?
Coraz częściej kurierami zostają również kobiety, choć ze względu na ciężar i gabaryty niektórych przesyłek nie zawsze jest to zajęcie dla pań. Firmy kurierskie, borykające się z coraz większym problemem w obszarze pozyskiwania pracowników, starają się jednak dostosowywać zakres wagowy paczek tak, by kobiety również mogły wykonywać ten zawód. Z danych Kiwi Jobs wynika, że od IV kwartału 2018 roku stale wzrasta liczba aplikacji na stanowiska kurierów składanych przez kobiety. Można się zatem spodziewać, że wraz z dalszym dynamicznym rozwojem rynku, coraz więcej pań będzie dostarczać przesyłki. Zawód kuriera nie jest zawodem dedykowanym żadnej z płci, najważniejsze bowiem w codziennej pracy dostarczyciela przesyłek są: bycie osobą dynamiczną, kreatywną, o dobrej kondycji fizycznej, zaangażowaną i umiejącą pracować pod presją czasu, ale przede wszystkim z ludźmi. Cechy te posiada wiele kobiet, które z pewnością poradziłyby sobie z wyzwaniami z jakimi w swojej codziennej pracy spotyka się kurier.
Choć rynkowi usług kurierskich potrzebne są nowe rozwiązania, optymalizujące funkcjonowanie działających na nim firm, które wpływać będą na ograniczanie ilości pracy wykonywanej przez osoby doręczające przesyłki, to ze względu na stale rosnące zapotrzebowanie na tego typu usługi, popyt na nowych pracowników nie spadnie nagle do niskiego poziomu. Mimo planowanego przez wiele firm wykorzystania w dostawach dronów, pojazdów autonomicznych, crowdsourcingu (w którym paczki dzięki rozwiązaniom technologicznym będzie mógł dostarczać każdy), czy nawet wykorzystaniu drukarek 3D przez część sklepów, w najbliższych kilku latach należy liczyć się nadal z rosnącym zapotrzebowaniem na kurierów. Kurierów, którzy przy wykorzystaniu coraz bardziej zaawansowanych rozwiązań technologicznych będą dostarczać znacznie więcej przesyłek, w coraz krótszym czasie i wywołujących zadowolenie odbiorców.
Kiwi Jobs to jedyna aplikacja to jedyna aplikacja rekrutacyjna dedykowana branżom „blue collar” (gastronomia, hotelarstwo, retail, logistyka i usługi). Z Kiwi Jobs korzysta już ponad 100 000 użytkowników i prawie pół tysiąca warszawskich pracodawców. Kiwi Jobs to jeden z najnowszych projektów Grupy Absolvent, którą tworzą obecnie marki Absolvent.pl, Absolvent Talent Days oraz Absolvent Consulting.
[1]https://www.pwc.pl/pl/pdf/kep-raport-pwc.pdf
