Jak Polska zamierza wydać ponad 26 mld euro przeznaczonych na infrastrukturę i środowisko?
Gazeta Wyborcza dotarła do projektu, podziału pieniędzy przeznaczonych na infrastrukturę i ochronę środowiska w budżecie Unii Europejskiej w latach 2007-13. Projekt powstał w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego przy udziale ekspertów z resortów rozwoju, gospodarki, transportu, środowiska i zdrowia. Teraz pracę nad projektem przejmie rząd.
– Infrastruktura, która ma powstać w ciągu siedmiu lat za pieniądze z Unii, powinna być trampoliną, od której Polska ma się odbić, do szybkiego rozwoju w globalnej gospodarce. Po raz pierwszy od lat mamy szansę przekuć obietnice w rzeczywistość – mówi "Gazecie" jeden z ekspertów, który pracował nad programem.
Drogi i lotniska
W latach 2007-13 Polska będzie chciała za pieniądze z Unii nadgonić przede wszystkim braki w infrastrukturze transportowej – tak wynika z założeń Programu Operacyjnego "Infrastruktura i Środowisko". Inwestycje w drogi, porty, lotniska mają nie tylko zaktywizować te regiony, które do tej pory rozwijały się wolniej, ale także włączyć Polskę do europejskiego systemu transportowego. Pod koniec 2005 r. mieliśmy 569 km autostrad –potrzebujemy przynajmniej 2 tys. km i 247 km dróg ekspresowych- a potrzeba ich 20 razy więcej – wynika z analiz zespołu, który przygotowywał plan wydawania pieniędzy z Unii. Cały miliard euro ekstra trafi tylko do Polski Wschodniej na rozwój sieci drogowej.
Poprawi się też ochrona środowiska. Mimo że w projekcie przeznaczono na te cele ponad 21 mld euro z funduszy strukturalnych i spójności, to nie są wszystkie pieniądze na rozwój infrastruktury, jakie będą do wzięcia w ciągu siedmiu lat. Pokaźna ich część będzie dostępna też np. w programach regionalnych.
Na 400 mln euro może liczyć osiem lotnisk, które są częścią transeuropejskich sieci transportowych – Warszawa, Poznań, Łódź, Wrocław, Gdańsk, Rzeszów, Kraków i Katowice. Pozostałe porty lotnicze będą mogły korzystać tylko z pieniędzy, które zarezerwują sobie w regionalnych programach operacyjnych – tych, które przygotowują samorządy województw.
Poprawi się też ochrona środowiska. Mimo że w projekcie przeznaczono na te cele ponad 21 mld euro z funduszy strukturalnych i spójności, to nie są wszystkie pieniądze na rozwój infrastruktury, jakie będą do wzięcia w ciągu siedmiu lat. Pokaźna ich część będzie dostępna też np. w programach regionalnych.
Transport ekologiczny
Rząd chce również postawić na transport ekologiczny, czyli kolej i transport morski. W latach 2007-13 na modernizację szlaków, zakup taboru itd. będzie ponad… 4 mld euro! – Ale czy będzie wystarczająco dużo dobrych projektów kolejowych – zastanawiają się eksperci od transportu.
Z tym Polskie Linie Kolejowe, odpowiedzialne za infrastrukturę kolejową w Polsce, mogą mieć kłopoty. Dziś wydawanie pieniędzy idzie opornie. Wykorzystaliśmy jedynie 1 proc. środków dostępnych na ten cel w obecnym budżecie UE. Do końca roku musimy wysłać do Brukseli faktury na wydatki na ponad 84 mln euro, czyli prawie 317 mln zł a jak dotąd wysłaliśmy na niecałe 2 mln zł!
Na rozwój transportu morskiego i portów pójdzie 400 mln euro. O te pieniądze będą mogły walczyć Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście, a także Police, Elbląg, Darłowo i Kołobrzeg.
Transport w nowym programie to również środki na miejską komunikację publiczną. Na komunikację szynową jest ponad 1,5 mld euro, a chętne są aglomeracje: warszawska, katowicka, wrocławska, łódzka, trójmiejska, krakowska, poznańska, bydgosko-toruńska, szczecińska.
Rozczarowani i zadowoleni
Mniej powodów do radości będzie miał szef resortu gospodarki, który na programy związane z poprawą bezpieczeństwa energetycznego dostanie "tylko" 470 mln euro na siedem lat.
Problem w tym, że w zeszłym roku, Polska nie zapewniła sobie, że projekty gazowe zostaną zapisane jako te o znaczeniu europejskim – i dlatego można przeznaczyć na nie znacznie mniej pieniędzy niż np. na kolej.
Zadowolony powinien również być minister odpowiedzialny za środowisko, gdyż środowisko zostało potraktowane jako jeden z ważniejszych priorytetów rozwojowych w Polsce. Zaplanowano pieniądze nie tylko na budowę oczyszczalni czy "zielone technologie" dla firm, ale nawet pieniądze na specjalne korytarze ekologiczne dla zwierzyny (30 mln euro) i parki narodowe.
Maciej Kuźmicz
Więcej: Gazeta Wyborcza, 18.04.2006
